Kỹ thuật điện vốn được xem như ‘lĩnh vực của nam giới’, cô Nguyễn Thị Thục Hân, giáo viên Khoa Kỹ thuật Công nghệ, trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế Lilama 2, đã và đang chứng minh rằng phụ nữ không chỉ có thể tham gia mà còn làm được xuất sắc công việc này.
Cô Hân (ở giữa) hướng dẫn sinh viên thực hành mạch chỉnh lưu nửa chu kỳ
Từ khi còn trên ghế nhà trường, niềm đam mê môn Vật lý đã thôi thúc cô Hân theo đuổi học ngành kỹ thuật điện: “Từ khi còn là sinh viên, tôi đã biết rằng nữ học ngành kỹ thuật sẽ gặp không ít thách thức. Đặc biệt là những môn học yêu cầu sức mạnh thể chất như nguội, khoan lỗ hay lắp đặt. Tôi luôn phải cố gắng hơn, dành thời gian nhiều hơn để theo kịp các bạn học nam giới khác”, cô Hân chia sẻ. Tuy khó khăn, nhờ quyết tâm và lòng kiên trì, cô Hân đã xây dựng được sự nghiệp vững chắc trong cả ngành giáo dục và công nghiệp.
Sau khi học xong Thạc sĩ tại Đại học Quy Nhơn, cô có một quãng thời gian ngắn làm kỹ sư thiết kế điện cho một công ty tư nhân, trước khi quay trở lại với công việc giảng dạy. Từ kinh nghiệm giảng dạy của mình trong các môn học như cơ điện tử, tự động hóa, mạch điện và điện tử, công nghệ cảm biến, đảm bảo cung cấp điện và bảo vệ thiết bị, cô nhận thấy rằng phụ nữ có những thế mạnh riêng, có thể giúp họ phát huy tốt lĩnh vực kỹ thuật.
“Kỹ thuật không chỉ đòi hỏi thể lực mà còn yêu cầu độ chính xác, tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề – những yếu tố mà bất kỳ ai cũng có thể rèn luyện và phát triển. Nhiều nữ sinh thể hiện sự tò mò, sáng tạo và khả năng tư duy logic tốt, giúp họ làm việc hiệu quả trong thiết kế bản vẽ kỹ thuật, lắp đặt bảng mạch và kiểm tra hệ thống điện tử”, cô cho biết.
Cô Hân cũng nhận thấy rằng một trong những rào cản lớn nhất đối với nữ giới trong ngành kỹ thuật đến từ định kiến xã hội. “Nhiều phụ huynh chưa sẵn sàng cho con gái họ theo học ngành kỹ thuật, chủ yếu do lo ngại về công việc quá vất vả và không phù hợp cho nữ giới”, cô Hân chia sẻ.
Chương trình TVET – Phương pháp tiếp cận đào tạo nghề mới
Tham gia Chương trình “Đổi mới GDNN Việt Nam” (TVET) năm 2015 chính là một bước ngoặt lớn mang lại những thay đổi đáng kể trong sự nghiệp giảng dạy, nâng cao kĩ năng chuyên môn và thay đổi cách nhìn về giáo dục nghề kĩ thuật của cô Hân. Suy nghĩ, tầm nhìn và kiến thức được nâng lên, đáp ứng được nhu cầu giảng dạy của chương trình đào tào theo tiêu chuẩn Đức. “Trước đây, công việc giảng dạy tại nhà trường thường khá tách biệt với với thực tế doanh nghiệp. Nhưng nhờ có Chương trình TVET, khoảng cách này đã được thu hẹp” cô Hân cho biết. Nhờ có cơ hội tham gia các khóa đào tạo nâng cao về Cơ điện tử đã được tổ chức tại “Viện đào tạo nâng cao – Trung tâm đào tạo nghề Erfurt”, CHLB Đức trong 6 tuần, cô Hân đã đa dạng các phương pháp giảng dạy, áp dụng chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn Đức vào thực tế giảng dạy, thay đổi các chương trình đào tạo phù hợp với thực tế, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và nhu cầu của thị trường lao động. Các em học sinh sau đào tạo có thể hòa nhập nhanh với công việc tại doanh nghiệp mà không bị mất quá nhiều thời gian đào tạo lại tại doanh nghiệp.
Thay đổi cách nhìn về Phụ Nữ trong nghề Kỹ Thuật
Theo cô Hân, để thu hút nhiều hơn nữ giới vào lĩnh vực kỹ thuật, xã hội cần có sự thay đổi trong nhận thức: “Định kiến giới cần phải thay đổi. Thực tế cho thấy ngày càng có nhiều phụ nữ thành công trong lĩnh vực kỹ thuật, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng và có cơ hội phát triển chuyên môn không kém gì nam giới”. Bên cạnh đó, hỗ trợ từ phía nhà trường và doanh nghiệp cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng: “Không chỉ là cung cấp học bổng hay hỗ trợ học phí, mà còn cần tạo điều kiện cho nữ giới phát huy thế mạnh của mình trong ngành kĩ thuật”, cô đề xuất. “Với các chính sách hỗ trợ tốt hơn, tuân thủ chặt chẽ về an toàn lao động, và mức lương hấp dẫn, chắc chắn sẽ có nhiều phụ nữ tham gia hơn!”
Cô Hân luôn sẵn lòng khuyến khích và hỗ trợ các nữ sinh theo học ngành này.
“Có nhiều bạn nữ rất giỏi, nhưng vì lo ngại định kiến xã hội và khó khăn nghề nghiệp mà không dám theo đuổi. Tôi mong muốn các em hãy tự tin hơn, mạnh dạn bước vào lĩnh vực này,” cô tâm sự.
Cô kể, một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất của cô là về một nữ sinh có hoàn cảnh khó khăn nhưng quyết tâm theo học thật xuất sắc nghề điện công nghiệp quốc tế để giành học bổng. “Cô bé ấy không chỉ học giỏi mà còn hoàn thành xuất sắc công việc thực hành như các bạn nam. Em ấy từ chối sự hỗ trợ từ các bạn nam trong các bài tập thực hành và tự mình hoàn thành. Em ấy chính là minh chứng cho thấy nữ giới hoàn toàn có thể thành công trong học nghề kỹ thuật nếu có đủ quyết tâm”.
Bằng nỗ lực không ngừng, cô Hân không chỉ đào tạo những kỹ sư lành nghề mà còn phá vỡ định kiến, mở ra cơ hội cho phụ nữ trong ngành kỹ thuật. Với tâm huyết và quyết tâm, cô đang góp phần thay đổi tư duy, truyền cảm hứng cho thế hệ tương lai.
* Chương trình “Đổi mới Giáo dục nghề nghiệp tại Việt Nam” do Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ) tài trợ, tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) cùng với Chính phủ Việt Nam phối hợp thực hiện.